Bệnh hen gà là một trong những nỗi ám ảnh lớn nhất của người nuôi dù là thả vườn hay chiến kê đấu giải. Khi mắc phải căn bệnh này, gà sẽ suy yếu, chán ăn và thậm chí là có thể tử vong. Cùng Daga88 tìm hiểu về căn bệnh hen ở gà, dấu hiệu, nguyên nhân và cách phòng bệnh dễ thực hiện nhất ngay sau đây.
Bệnh hen gà nhận biết không hề khó
Ở giai đoạn đầu, bệnh hen gà thường có những biểu hiện mờ nhạt, dễ nhầm lẫn với các vấn đề hô hấp nhẹ khác. Tuy nhiên, người nuôi có thể dựa vào một số dấu hiệu điển hình sau để sớm phát hiện và cách ly kịp thời.
Các biểu hiện hô hấp bất thường
Gà bị hen thường khò khè, thở rít và thở khó. Khi quan sát kỹ, có thể thấy gà há mỏ, ngẩng đầu để thở, đặc biệt vào ban đêm tiếng khò khè sẽ rõ hơn. Một số con còn phát ra tiếng “khẹc” giống như bị mắc dị vật trong họng. Trong những trường hợp nặng, gà sẽ thở gấp, có đờm và dịch nhầy ở mũi hoặc miệng, đây là thời điểm bệnh đã ảnh hưởng sâu đến phổi.
Tình trạng ăn uống và vận động kém
Gà bị bệnh hen thường giảm ăn, uống ít nước, kém linh hoạt, lông xù và đứng tách đàn. Một số con sụt cân nhanh dù vẫn ăn uống được bình thường do mất khả năng hấp thu dinh dưỡng. Với gà đá, ngoài các dấu hiệu nói trên, khi bệnh hen gà chuyển nặng, gà sẽ không thể luyện tập, vần đòn hay thi đấu được vì mất sức, khó thở và dễ bị ngất trong quá trình vận động mạnh.
Bệnh hen gà qua nhiều nguyên nhân khác nhau
Để phòng tránh và điều trị hiệu quả, người nuôi cần hiểu rõ đâu là những yếu tố chính gây ra bệnh hen gà trong môi trường chăn nuôi hiện nay.
Do vi khuẩn Mycoplasma gallisepticum
Vi khuẩn này tồn tại dai dẳng trong môi trường chuồng trại, dễ lây lan qua không khí, phân gà, máng ăn và máng uống. Khi gặp điều kiện thuận lợi như chuồng trại ẩm thấp, nhiệt độ thay đổi, sức đề kháng gà yếu,… vi khuẩn sẽ tấn công nhanh chóng. Mycoplasma có thể tồn tại lâu trong điều kiện khí hậu nóng ẩm, khiến việc điều trị càng trở nên khó khăn nếu không được can thiệp sớm bằng thuốc đặc trị.
Môi trường vệ sinh kém
Chuồng trại chật hẹp, thông gió kém, độ ẩm cao và không được dọn dẹp thường xuyên chính là điều kiện lý tưởng để vi khuẩn phát triển và lây lan. Phân gà tồn đọng lâu ngày cùng khí độc như amoniac từ nước tiểu bốc lên cũng làm suy giảm hệ hô hấp, tạo tiền đề cho bệnh hen phát triển. Ngoài ra, các đợt giao mùa, lạnh đột ngột hoặc mưa kéo dài khiến sức đề kháng của gà giảm sút, dễ mắc bệnh hen hơn nếu không được úm hoặc om bóp đúng cách.
Nuôi nhốt sai kỹ thuật
Một số đàn có bố mẹ từng mắc bệnh hen gà có thể mang mầm mống từ nhỏ. Nếu người nuôi không phát hiện cũng như chăm sóc đúng kỹ thuật thì bệnh sẽ âm thầm tiến triển và bùng phát nhanh khi gặp điều kiện thuận lợi. Kỹ thuật nuôi nhốt sai cách, đặc biệt là không vệ sinh máng thường xuyên cũng góp phần lây lan bệnh trong nội bộ đàn mà người nuôi không hay biết.
Phòng và chữa bệnh hen gà cực dễ
Phòng bệnh luôn là giải pháp bền vững hơn chữa trị, nhưng khi gà đã bị nhiễm hen thì việc xử lý cần có sự kết hợp giữa điều trị bằng thuốc và chăm sóc kỹ lưỡng để tránh lây lan ra đàn.
Phòng bệnh chủ động
Theo kinh nghiệm từ Daga88, người nuôi nên đảm bảo chuồng trại luôn khô ráo, thoáng khí và đủ ánh sáng. Thường xuyên rắc vôi bột, khử trùng định kỳ bằng thuốc sát khuẩn sinh học để tiêu diệt mầm bệnh. Máng ăn, máng uống cần vệ sinh mỗi ngày và tránh để thức ăn dư tồn đọng quá lâu. Trong mùa lạnh hoặc mưa ẩm, cần sưởi ấm hoặc che chắn chuồng cẩn thận, không để gà tiếp xúc trực tiếp với gió lùa, nước mưa hoặc nền đất ướt.
Dùng thuốc đặc trị khi gà đã nhiễm bệnh
Một số loại thuốc thú y thường được sử dụng để điều trị bệnh hen gà như Tylosin, Doxycycline, Enrofloxacin hoặc kết hợp Tylosin + Tiamulin. Thuốc có thể trộn vào nước uống hoặc cho uống trực tiếp tùy theo tình trạng bệnh và hướng dẫn của bác sĩ thú y. Quá trình điều trị bệnh hen gà cần ít nhất 3–5 ngày, tuyệt đối không bỏ ngang giữa chừng vì có thể khiến vi khuẩn kháng thuốc.
Cách ly gà bệnh để ngăn lây lan
Ngay khi phát hiện gà có dấu hiệu hen, cần cách ly khỏi đàn càng sớm càng tốt. Dùng chuồng riêng, máng riêng và vệ sinh riêng để không lây chéo cho gà khỏe. Trong thời gian này, tăng cường theo dõi các biểu hiện và duy trì phác đồ điều trị đều đặn. Sau khi gà khỏi bệnh, nên để theo dõi thêm 7–10 ngày trước khi đưa trở lại đàn chính. Đồng thời người nuôi cũng cần kiểm tra toàn bộ đàn còn lại, phát hiện sớm những con có triệu chứng nhẹ để can thiệp kịp thời.
Kết luận
Bệnh hen gà là một trong những triệu chứng hô hấp nguy hiểm nếu không được phát hiện và xử lý sớm. Người nuôi cần chủ động quan sát các biểu hiện bất thường, kết hợp vệ sinh chuồng trại cũng như dùng thuốc đúng liều để tránh thiệt hại không đáng có. Theo Daga88, việc phòng bệnh luôn quan trọng hơn chữa, và chăm kỹ từ môi trường đến dinh dưỡng chính là cách giúp đàn gà khỏe mạnh, phát triển đều.
